25
aug

Het gevaar van codependency (mede-afhankelijkheid)

Codependency is een aanduiding voor een ‘psychische aandoening’, waarbij je automatisch je eigen gevoelens en behoeftes aan de kant zet ten behoeve van de gevoelens en behoeftes van een ander. Je maakt jezelf al dan niet bewust afhankelijk van het gedrag of de reactie van de ander. Een persoon die codependent gedrag vertoont kan uiterst onzeker en wankel overkomen, maar ook zeer gecontroleerd en streng.

Aanpassen aan je verslaafde kind

Bij veel ouders van een kind met een verslaving zie ik kenmerken van codependent gedrag. Vooral bij moeders. Ze ‘verdwijnen’ als het ware een beetje, of helemaal, om hun kind meer ruimte te geven en te ‘redden’ van de ondergang. Om het kind te redden, passen ze zich volledig aan om op deze manier aan de verwachtingen of wensen van het kind te voldoen. Dit gebeurt zo snel en automatisch dat ze het op het moment zelf niet in de gaten hebben. Achteraf voelen ze zich rot, leeggezogen of boos en snappen ze niet altijd waardoor dat komt.

Jezelf verliezen

Het grote gevaar is dat ouders zichzelf volledig kunnen verliezen in de relatie met het verslaafde kind. Zeker als ze zichzelf nog niet bewust zijn van het codependent gedrag (codependency is Engels voor mede-afhankelijkheid) en ze al heel lang gewend zijn om hier op die manier mee om te gaan. Zijn de codependent gedragspatronen al een langere periode aanwezig, dan kunnen deze ouders het gevoel hebben zichzelf compleet kwijt te raken. Het kan ook zijn dat de betreffende ouder nooit goed heeft geweten wie hij of zij nu in werkelijkheid is, en wat hij of zij voelt. Zorgen voor, of rekening houden met de emoties van anderen is gemakkelijker voor ze. Dat zijn ze gewend.

Niet voorzien in emotionele basisbehoeften

Codependent gedrag komt vaak voor bij mensen die in hun jeugd opgegroeid zijn in een moeilijke gezinssituatie, waarin zij om uiteenlopende redenen niet zijn voorzien in hun emotionele basisbehoeften. Vaak is er sprake van een achtergrond van (emotionele) verwaarlozing, (emotionele) mishandeling of (emotioneel) misbruik. In veel voorkomende gevallen is er sprake geweest van een verslaving die in de familie heeft gespeeld.
 

Emotionele belasting of parentificatie

Als je last hebt van codependent gedrag, dan waren de emoties en behoeftes van één of allebei je ouders in je kindertijd hoogstwaarschijnlijk zó (hevig) aanwezig, dat dit ten koste ging van jou. Dit wordt parentificatie genoemd. Bij parentificatie gaat het om gezinsomstandigheden waarbij het kind verantwoordelijk wordt voor het ouderlijk welbevinden. Zo word je als het ware te snel volwassen. Als kind leer je verschillende krachten en talenten in te zetten om jezelf op die momenten vooruit te helpen, maar op latere leeftijd kan parentificatie zich op een negatieve manier uiten.

Afhankelijk van je ouders

Als kind ben je afhankelijk van je ouders. De emoties of behoeftes van de belangrijkste volwassene(n) in je leven zijn belangrijk en overweldigend als je klein bent. Je kan niet anders dan je eigen gevoelens en behoeftes aan de kant zetten om de emotionele situaties te overleven. Dit gaat vanzelf en gemakkelijk, zeker als je hierom gewaardeerd wordt. Je leert als kind om op die manier met emotionele situaties om te gaan. Of beter gezegd: er niet mee om te gaan. Want je werkelijke emoties en gevoelens worden niet ervaren en blijven hierdoor opgesloten in je lijf.

Emotionele verwaarlozing

Ook kan het zijn dat je niet hebt geleerd met je emoties om te gaan omdat er sprake was van emotionele verwaarlozing. Je ouders wisten niet met jouw emoties en die van henzelf om te gaan. Hierdoor heb je niet geleerd woorden te geven bij wat je voelt. In plaats daarvan heb je juist afwijzing ervaren op het gebied van het uiten van emoties of behoeftes.

Hoe staat codependent gedrag in relatie tot het verslaafde kind?

De ouder met het codependent gedrag ontleent waardering en een positief zelfbeeld aan zijn of haar ‘reddende’ gedrag. Uiteindelijk vormt het een deel van de identiteit, waardoor ze in zekere zin verslaafd zijn geraakt aan het probleem van het kind. Hoe raar het misschien ook klinkt, hiermee hebben ze belang bij het probleem. Als het probleem er niet meer is, wie zijn ze dan immers zelf nog? Het verliezen van de eigen identiteit is de reden dat ouders onbewust zodanig kunnen handelen dat de verslaving van het kind in stand gehouden wordt.
 

HELP JE MIJ DIT ARTIKEL TE DELEN? DANK JE WEL!



Interessant artikel?

Vul je emailadres hieronder in, dan stuur ik je mijn blogupdates met advies direct toe.