Hoe krijg ik grip op mijn machteloosheid?
Machteloosheid is een gevoel wat ontstaat als je niet meer bent opgewassen tegen de verslaving en het verslavingsgedrag van je kind. Het ligt niet binnen je macht of invloed om de situatie te veranderen, hoe graag je ook zou willen. Je hebt er alles aan gedaan om de situatie te veranderen maar wat je ook doet of gedaan hebt: het lukt niet. Je kind blijft teruggrijpen naar drugs of het spelen van games. Je raakt de grip over de situatie kwijt en voelt je onmacht steeds groter worden.
Wat is machteloosheid?
Machteloos zijn betekent dat je niet in staat bent om een situatie (de verslaving van je kind), waarin je om wat voor reden dan ook verzeild bent geraakt, te veranderen. Het kan je een somber gevoel geven en soms zelfs volledig deprimeren.
Wanneer voel je machteloosheid?
Je kunt je machteloos voelen in verschillende situaties die te maken hebben met de verslaving waar je kind mee worstelt. Bijvoorbeeld:
- Wanneer je ontdekt dat je kind al enige tijd drugs gebruikt.
- Wanneer de relatie met je kind ondanks jouw inspanning verslechtert.
- Wanneer je behoefte aan een “goed gesprek” maar niet vervuld wordt.
- Wanneer je kind keer op keer in een goed gesprek het gevoel geeft dat hij/zij gaat stoppen met het gebruik van drugs of gamen en vervolgens geen actie onderneemt.
- Wanneer je op zoek bent naar de juiste hulp voor je kind en de wachttijden ellenlang zijn.
- Wanneer je kind een hele andere kant opgaat dan jij had gewenst.
- Wanneer je geen vat meer hebt op je kind, ondanks alle maatregelen die je hebt getroffen.
- Wanneer je ontdekt dat je kind verslaafd is en je geen mogelijkheid ziet om er nog wat aan te doen.
Waardoor ontstaat het?
Een gevoel van machteloosheid kan ontstaan doordat je een heel ander verwachtingspatroon had. Je bent bijvoorbeeld teleurgesteld in je kind, of in jezelf als ouder. Je had in ieder geval verwachtingen die totaal niet zijn uitgekomen. Maar vaak heeft machteloosheid ook te maken met een verstoring van je behoeften. Je kunt je machteloos voelen omdat je het idee hebt dat je geen invloed meer hebt op de situatie. Daardoor wordt je behoefte aan invloed en sturing bedreigd of doorbroken. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je behoefte aan zekerheid en/of duidelijkheid bedreigd wordt.
Hoe kom je weer in je kracht?
Een reactie bij het gevoel van machteloosheid kan zijn dat je jezelf tot slachtoffer benoemt in deze situatie. Of om jezelf of je kind de schuld te geven. Maar daar gaat je gevoel van machteloosheid niet mee weg. De kunst is om te leren loslaten. Jezelf neerleggen bij de situatie of je verwachtingen bijstellen omdat het niet binnen je macht, vermogen en invloed ligt er iets aan te veranderen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Stap voor stap geef ik je een aantal tips die kunnen helpen om je machteloosheid los te laten of in ieder geval te verminderen:
1. De eerste stap is het erkennen dat dat je je machteloos voelt. Toegeven aan jezelf dat je geen grip hebt op de situatie.
2. Als je je machteloos voelt ben je snel geneigd om je alleen nog maar te focussen op het probleem en zie je met name de negatieve effecten. Letterlijk afstand nemen geeft al ruimte. Je blikveld verbreden zorgt ervoor dat je meer mogelijkheden gaat zien.
3. Als je je verantwoordelijk voelt voor alles wat met je kind te maken heeft, hoge eisen aan jezelf stelt of het voor iedereen goed wilt doen, is het handig om je denkpatronen te onderzoeken. Zorg dat je hier hulp bij krijgt, want rationeel weet je precies wat er speelt maar dan lukt het je vaak nog niet om die lastige overtuigingen uit je systeem te krijgen. Het openstellen voor andere opties en het aanleren van nieuwe vaardigheden zorgen voor meer grip.
4. Geef aandacht aan je machteloosheid. Niet door jezelf te dwingen er niet aan te denken. Wel door een zachte en uitnodigende houding aan te nemen ten aanzien van de machteloosheid. Door er naartoe te gaan, zonder er door meegesleurd te worden, vermindert het meestal al wat.
5. Voel eens waar de machteloosheid voelbaar is in je lichaam. Zit het in je buik of zet het zich bijvoorbeeld vast in je nek en schouders? Geef even aandacht aan wat het met je doet, het vraagt niet voor niets jouw aandacht. Misschien voel je dan wel dat de machteloosheid al veel zachter gaat aanvoelen. Het vluchten voor het gevoel of het verdrukken ervan is vaak waarom het zo zwaar en pijnlijk aanvoelt. Aandacht eraan geven maakt het vaak zachter.
6. Doe kennis op over verslaving. Dit zorgt voor meer begrip, inzicht en minder oordeel. Dat maakt je direct al minder machteloos.
7. Ervaringen uitwisselen met mensen die hetzelfde schuitje varen. Zij bieden je een luisterend oor en kunnen u vanuit hun eigen ervaring adviezen en tips geven.
8. Zorg dat je handvatten aangereikt krijgt om anders met je kind en de verslaving om te gaan. Hierdoor voel je je minder machteloos en krijg je de regie weer in handen.
9. Weten hoe je communiceert en wat het effect is op je kind is de basis om je communicatie te veranderen en daarmee je machteloosheid te verminderen. Er gaat een wereld voor je open als jij je anders opstelt in het gesprek met je kind.
