Hoe motiveer ik mijn verslaafde zoon om in behandeling te gaan?
“Ik heb een zoon met een verslaving. Hoe motiveer ik hem om in behandeling te gaan?” Dit is een veel gestelde vraag van ouders. Logisch, want jij als ouder speelt een belangrijke rol bij de beslissing van je zoon om hulp te zoeken. Je wilt op de juiste manier de gevoelige snaar raken om zo je zoon te motiveren in behandeling te gaan, maar dat is lang niet altijd zo gemakkelijk.
Bewegen tot gedragsverandering
Iedereen die wel eens iemand heeft geprobeerd te motiveren tot ander gedrag weet hoe moeilijk dit is. Als je voor je eigen gevoel van een afstand naar de situatie kunt kijken, denk je zeker te weten wat de juiste keuze is voor je zoon. Hoe kan het dan toch dat je zoon je maar niet wil begrijpen?
Laten we het omdraaien. Ben jij zelf wel eens in een frustrerend gesprek beland waarbij iemand je wilde bewegen tot gedragsverandering waar je zelf niet achter stond? Sta eens even stil bij wat er toen met je gebeurde. Juist ja, waarschijnlijk ging je in verweer. Dat is menselijk. Een natuurlijke reactie. Misschien gebeurde er zelfs wel wat meer. Je begon aan jezelf te twijfelen. “Waarom ben ik niet goed genoeg zoals ik ben?”
Motiveren
Heb je een zoon met een verslaving, dan is het de kunst om als ouder in te spelen op de behoefte van je zoon om te veranderen. Deze behoefte kan ergens ver verstopt zitten, maar is er vrijwel altijd. Motiveren is daarbij het sleutelwoord.
Motiveren is niet hetzelfde als overreden en al helemaal niet als dwingen. Heb je een zoon met een verslaving, dan kun je jezelf beter als doel stellen dat je de eigen motivatie van je zoon wilt vergroten. Zeker bij een behandeling voor verslaving is het cruciaal dat je zoon zelf gemotiveerd is en zijn eigen kracht inzet om te veranderen. Hoogstwaarschijnlijk ziet je zoon ook wel voordelen van gedragsverandering, maar tegelijkertijd ook veel obstakels en bezwaren. De motivatie wordt groter als hij of zij zelf meer voordelen dan nadelen ziet.
Eigen vermogen aanspreken
Tijdens een motiverend gesprek met een zoon met een verslaving verken je obstakels en bezwaren. Je spreekt je zoon aan op het eigen vermogen en de eventuele wens om te veranderen. Wat daarbij centraal staat, is dat je zoon zélf uitspreekt waarom hij wil veranderen. Dat betekent dat jij als ouder niet vertelt waarom je zoon zo nodig moet veranderen, maar dat hij zelf aangeeft dat hij het anders wil gaan doen. Je zoon doet dat alleen wanneer je begripvol en betrokken bent en geen oordelen uitspreekt.
Stel open vragen
Heb je een zoon met een verslaving, dan is het belangrijk om open vragen te stellen:
· Niet: “Je zult toch onderhand niet meer kunnen ontkennen dat je verslaafd bent?”
· Wel: “Welke nadelen ervaar je zelf momenteel van je verslaving?”
Het is mogelijk om uitspraken over motivatie voor verandering uit te lokken door bijvoorbeeld de volgende vragen te stellen:
· “Wat zou je zelf willen of kunnen veranderen?”
· “Hoe zou je willen dat je leven er over een jaar uitziet?”
· “Stel dat al je problemen opgelost zouden zijn, waar zou je dat dan aan merken?
Toon begrip voor je verslaafde zoon
Probeer echt te begrijpen wat je zoon bedoelt. Reflecteer, bevestig en vat samen wat je hoort. Bijvoorbeeld: “Dus je voelt na onze scheiding veel meer stress dan eerst, en je denkt dat je daardoor drugs bent gaan gebruiken, klopt dat?” Of “Dus jij drinkt in het weekend zoveel om de druk die je door de week op school voelt even los te laten?”
Merk je veel weerstand bij je verslaafde zoon, ga dan niet in discussie, maar ga in op de redenen achter de weerstand. Onderzoek deze samen. Geef je zoon zo nodig de tijd om alles even te laten bezinken en kom er later nog eens op terug.
