Negatief zelfbeeld
In de eerste jaren vormt zich het zelfbeeld van je kind. Het geheel aan ideeën en verwachtingen dat je zoon of dochter over zichzelf heeft. Hoe is het zelfbeeld van jou kind?
Doe normaal
Kinderen worden geboren met een positief zelfbeeld: ik mag er zijn. Bij de meeste kinderen wordt dit zuivere zelfbeeld echter al op jonge leeftijd beschadigd door afwijzing, kritiek of een traumatische ervaring. ‘Doe niet.’ ‘Pas op.’ ‘Stel je niet aan.’ ‘Doe normaal.’ ‘Omdat ik het zeg.’ De boodschap die het kind oppikt: Ik kan me maar beter aanpassen, zodat ik niet word afgewezen.
Beschadigd zelfbeeld
Wanneer het kind ouder wordt zal het zich gaan gedragen in overeenstemming met dit beschadigde zelfbeeld. Kinderen die bijvoorbeeld denken dat ze niet goed kunnen leren, halen bijvoorbeeld slechtere cijfers. Dit maakt zo’n zelfbeeld een ‘selffulfilling prophecy.’ De gedachten die je als het ware over jezelf hebt, worden werkelijkheid omdat je denkt dat ze waar zijn.
Negatief zelfbeeld
Kinderen met verslavingsgerelateerde problemen hebben (bijna) allemaal een negatief zelfbeeld. Of je van een middel afhankelijk raakt hangt af van meerdere factoren, maar deze blog gaat over het negatieve zelfbeeld van kinderen met ernstige problematiek en/of een verslaving.
Gevangen
Probeer eens zonder oordelen te kijken naar de manier waarop je kind probeert te ontsnappen aan de werkelijkheid en zie dat hij of zij gevangen zit in negatieve gevoelens over zichzelf. Iedereen heeft wel eens negatieve gevoelens over zichzelf. Dat hoort nu eenmaal bij het leven. Maar wanneer je altijd maar een negatief gevoel over jezelf hebt, kun je daar behoorlijk last van krijgen. Je kunt hier bang voor zijn, gestrest van raken of depressief van worden.
De vicieuze cirkel
Je raakt gevangen in een spiraal van negatieve gevoelens over jezelf. Als de pijn die dit gevoel met zich meebreng ondraaglijk geworden is, kan er zelfs een destructief patroon zoals een verslaving ontstaan. Hierdoor beland je kind in de vicieuze cirkel. Aan de ene kant heeft je kind een negatief gevoel over zichzelf omdat hij problemen heeft en/of verslaafd is geraakt. Aan de andere kant heeft hij het middel nodig om te ontsnappen aan het rotgevoel.
Ze willen niet gebruiken
Diep van binnen vinden onze kinderen het zelf écht niet fijn om dwangmatig te gebruiken of gedrag te vertonen. Ze vinden het zelfs ongelofelijk zwak van zichzelf, maar ze gebruiken om te ontsnappen aan dat idee van zwak zijn. Ze zijn bang voor negatieve emoties en gevoelens. Bang voor de wanhoop en pijn die ze diep van binnen voelen. Ze weten hier geen raad mee. Je zoon of dochter gebruikt om te ontsnappen aan het gevoel wat hij/zij over zichzelf heeft. Hij of zij voelt zich schuldig over de verslaving, maar heeft het middel nodig om af en toe even van dat schuldgevoel af te komen.
De grote voorspeller
De grootse voorspeller van het zelfbeeld van je kind, is het zelfbeeld van de ouder(s). Wanneer je steeds op jezelf moppert, jezelf kritisch afwijst en dingen zegt als ‘Wat ben ik toch stom’ en ‘wat ben ik toch een loser’, dan zal je kind dat over zichzelf gaan geloven. Het hoort tenslotte niets anders. Onderzoek de komende tijd eens je zelfbeeld. Zijn al de gedachtes die je denkt over jezelf wel waar? Vragen die je aan jezelf kunt stellen: ‘Is deze gedachte realistisch?’ ‘Is het absoluut waar wat ik denk?’ ‘Hoe reageer ik op deze gedachte?’ ‘Wordt het er beter van als ik zo denk?’
Welke gevoelens zitten diep weggestopt?
De volgende stap die je kunt nemen is samen met je kind onderzoeken wat zijn of haar negatieve gevoelens zijn. Onderzoek het gevoel en kijk welk oordeel je kind over zichzelf heeft. Wat zit er onder het imago van je kind diep weggestopt? Neem alle gevoelens serieus. Probeer samen om deze negatieve gevoelens en de daarbij behorende afwijzing over zichzelf, zo eenvoudig mogelijk onder woorden te brengen. Als je leert om emoties en andere dingen tactvol te bespreken met je kind, versterkt dat jullie relatie.
Versterken zelfbeeld
Spreekt het je aan om te werken aan je zelfbeeld? Dan kun je hier aanmelden voor een adviesgesprek. Tijdens dit gesprek ga ik je persoonlijk begeleiden om je zelfbeeld te versterken en krijg je tips en adviezen hoe je dat met je kind kunt aanpakken.
Help je mij dit artikel te delen? Dank je wel!
