Tips om het risico op probleemgedrag van je verslaafde kind te verkleinen
Je verslaafde kind heeft een gedragsprobleem als hij ongewenst gedrag vertoont dat vooral voor zijn omgeving storend is. Voorbeelden van gedragsproblemen kunnen zijn: driftbuien, woedeaanvallen, maar ook agressief gedrag, pesten en crimineel gedrag. Gedragsstoornissen zijn ernstiger dan gedragsproblemen. Je verslaafde kind kan een gedragsstoornis hebben wanneer hij zich aanhoudend zo negatief, opstandig, vijandig of agressief gedraagt dat zijn dagelijks functioneren erdoor wordt beperkt.
Ongewenst gedrag betekent niet meteen probleemgedrag
Op zijn tijd vertonen kinderen van verschillende leeftijden wel eens moeilijk en opstandig gedrag. Op zich hoeft dat helemaal geen reden tot ongerustheid te zijn, want perfecte kinderen bestaan niet.
Omgaan met bepaald gedrag is niet altijd makkelijk. Zo is het zeker geen pretje als je verslaafde zoon of dochter je adviezen negeert, en voel je je machteloos als hij negatief, tegendraads of misschien zelfs agressief is. Je schrikt ervan als je zoon of dochter opeens z’n broer of zus slaat, iets weghaalt in de supermarkt of spijbelt van school. Toch hoeft dergelijk ongewenst gedrag niet meteen te betekenen dat je kind gedragsproblemen heeft. Jongeren verkennen hun grenzen en dat doen ze door er af en toe overheen te gaan.
Hoe herken je probleemgedrag?
Wetenschappers hebben enkele richtlijnen opgesteld aan de hand waarvan problematisch gedrag kan worden gesignaleerd. Zo kun je jezelf afvragen:
- Zijn er recent bepaalde (grote) veranderingen geweest in de gezinssituatie? Verhuizing? Scheiding ouders? Overlijden familielid? Gezinsuitbreiding? Of komt het problematische gedrag uit de lucht vallen?
- Past het gedrag van je kind bij de leeftijdsfase waarin het zich bevindt? Denk aan een opstandige peuter in de peuterpubertijd of aan een puber in de pubertijd.
- Spreken anderen je aan op het gedrag van je kind? Op school, je familie, je omgeving of op de sportclub?
- Zijn er bepaalde situaties of momenten waarop je kind zich problematisch gedraagt? Het kan bijvoorbeeld best zijn dat als je kind bepaalde spanningen ervaart, hij tegendraads, hyperactief, driftig of iets anders wordt.
- Zijn er nog broers en zussen, dan ben je geneigd het gedrag daarmee te vergelijken. Maar, zoals bekend: ieder kind is anders. Kijk daarom eens verder. In je nabije omgeving, bij klasgenoten of vrienden van je zoon of dochter. Vertonen zij mogelijk hetzelfde gedrag? Kan het zijn dat je kind bepaald lastig gedrag kopieert?
- Sinds wanneer vertoont je zoon of dochter het opstandige dan wel moeilijke gedrag? Is dat sinds enkele dagen, weken of is het al een aantal maanden gaande?
- Hoe vaak signaleer je bepaald probleemgedrag? Lastig gedrag kan nu en dan opspelen, maar ook regelmatig, wekelijks, dagelijks of zelfs elk uur.
Door deze vragen voor jezelf eens op een rij te zetten en te beantwoorden kun je mogelijk achterhalen of er daadwerkelijk sprake is van een gedragsprobleem bij je kind. Uiteraard kun je ook hulp vragen aan je huisarts. Want, als er werkelijk meer speelt dan puberaal lastig en opstandig gedrag, dan kan vroegtijdige hulp toekomstige (ontwikkelings)problemen voorkomen.
Hoe kun je met gedragsproblemen van je verslaafde kind omgaan?
Wellicht zijn er enkele stappen die je thuis kunt zetten om moeilijk gedrag van je verslaafde kind te verminderen. Enkele tips om het risico op probleemgedrag te verkleinen:
- Focus je op dat wat je zoon of dochter goed doet. Zoek de pluspunten en geef positieve feedback.
- Zorg dat thuis een rustige omgeving is waar je je kind bijstaat, structuur biedt en consequent bent.
- Laat je kind zelf bepaalde zaken beslissen. Denk aan welke kleren je kind draagt. Of laat je zoon of dochter meedenken over het tijdstip waarop hij of zij thuis mag komen in het weekend.
- Ontwikkel een duidelijk systeem om positief gedrag te belonen en ongewenst gedrag te bestraffen. Let er daarbij op dat de straf overeenkomt met de ernst van het ongewenste gedrag.
- Neem actief deel aan en ben betrokken bij activiteiten die je kind onderneemt. Maak tijd vrij om samen te praten, sporten, op pad te gaan en dergelijke.
- Schep verder duidelijke verwachtingen en maak concrete afspraken met je kind.
- Vermijd allerlei zaken die spanningen en stress kunnen veroorzaken. Dat kan bijvoorbeeld openlijk ruzie maken met je partner zijn of je dagelijks werk meenemen naar huis waardoor je geen of minder tijd hebt voor je kind.
Omgaan met kinderen en gedragsproblemen vergt behoorlijk wat energie en geduld. Lukt het je niet om het gedrag in goede banen te leiden? Schroom niet. Zoek hulp!
