Psychose bij drugsgebruik
Wanneer genotsmiddelen zoals alcohol en andere drugs in grote hoeveelheden gebruikt worden, of wanneer na veel en langdurig gebruik plotseling gestopt wordt, kunnen gebruikers in een toestand raken die erg op een psychose lijkt.
Wat is een psychose?
Een psychose is een toestand van de geest waarbij de relatie met de buitenwereld verstoord is, doordat de afgrenzing tussen de innerlijke wereld en de buitenwereld onvoldoende is. Dit kan zich uiten in een hallucinatie (dit is een waarneming van iets wat er niet is) of een waanvoorstelling (dit is een overtuiging die iemand heeft die in strijd is met de werkelijkheid en die niet gecorrigeerd kan worden). Degene die in een psychose zit, heeft zelf geen besef van de ziekte.
Oorzaken
De oorzaak van een psychose is lang niet altijd bekend. Soms is er een duidelijke lichamelijke oorzaak zoals bij een ziekte met koorts, vergiftiging, medicijngebruik of drugsgebruik. De psychotische symptomen kunnen zich ook voordoen als bijverschijnsel bij een depressie of manie (stemmingsstoornis met abnormale vrolijkheid, zelfoverschatting en grote activiteitsdrang). Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat erfelijke aanleg een rol speelt bij het krijgen van psychose.
Omgevingsfactoren
Omgevingsfactoren kunnen ook een rol spelen bij een psychose. Omgevingsfactoren die van invloed kunnen zijn, zijn bijvoorbeeld drugsgebruik en medicijngebruik. De psychose kan worden veroorzaakt door het gebruik van bepaalde stoffen (vooral hallucinogenen, dit zijn verslavende stoffen die een waanvoorstelling oproepen of amfetamine, dit is een stimulerend middel), door overdosering van bepaalde geneesmiddelen, door misbruik van alcohol of door onbehandelde onthoudingsverschijnselen.
Aanleg voor psychosen
Mensen kunnen over het algemeen alleen psychotisch worden als ze aanleg hebben voor psychoses. Drugs werken dan als een trigger en kunnen de psychose opwekken. Drugs kunnen ook leiden tot een terugval in een psychose. Bij mensen met een aanleg voor psychosen, kan stress of drugsgebruik de symptomen uitlokken of verergeren.
Psychosen door drugsgebruik
Langdurig en overmatig gebruik van amfetamine kan leiden tot een psychose. De gebruiker kan dan verward en achterdochtig worden. Het kan ook zijn dat de gebruiker gaat hallucineren. Hij ziet dan dingen die er niet zijn, voelt beestjes onder zijn huid of heeft het gevoel achtervolgd te worden. Na het stoppen met gebruik van amfetamine gaat de hallucinatie doorgaans na een paar dagen weer weg. In gevallen van ernstig gebruik kan de psychose iets langer duren.
Ook bij cocaïne kan langdurig gebruik tot psychoses leiden. Ook hier zie je achtervolgingswanen. Dat komt doordat cocaïne het schrikcentrum in de hersenen overmatig aanwakkert. Je schrikt de hele tijd en zoekt naar een reden. Als vanzelf ga je dan denken dat iemand je kwaad wil doen.
Voor personen die gevoelig zijn voor het ontwikkelen van een psychose, is XTC gevaarlijk. XTC kan de psychose versnellen en bevorderen. Door het gebruik van XTC kan een paniekstoornis ontstaan.
Een psychose als gevolg van heroïnegebruik komt eigenlijk nooit voor. Heroïne is een opiaat en werkt angst remmend. Als mensen van zichzelf al psychotisch zijn, hebben opiaten een gunstig effect op psychosen. De gebruiker heeft er als het ware minder last van.
De werking van LSD kan leiden tot een psychose met angsten, hallucinaties en verwardheid op het moment dat de LSD gebruikt wordt. Deze gemoedstoestand verdwijnt als de LSD is uitgewerkt. Meestal is dit na een paar dagen of weken weer over. Soms duurt het langer.
Als iemand gevoelig is voor schizofrenie, kan gebruik van cannabis de kans vergroten dat de schizofrenie zich ontwikkelt. Die kans wordt groter als iemand op heel jonge leeftijd al begint met blowen. Als schizofrenie in de familie voorkomt, is het raadzaam om niet te blowen.
Drugsgebruik komt veel voor bij mensen met een psychotische aandoening
Drugs en alcohol worden in de hele samenleving gebruikt, dus ook door mensen met een psychotische aandoening. Gebruik komt onder hen wel veel meer voor dan onder mensen zonder deze aandoening. Recreatief gebruik kan een reden voor het middelengebruik zijn, maar ook een vorm van zelfmedicatie komt vaak voor onder mensen met een psychotische aandoening. Dat wil zeggen dat mensen middelen gebruiken om de psychiatrische symptomen of bijwerkingen van de medicijnen te onderdrukken. Maar het gebruik van middelen kan ook juist psychiatrische stoornissen of symptomen veroorzaken of uitlokken, zoals hierboven is uitgelegd.
Het is in de praktijk moeilijk om de relatie tussen middelengebruik en psychiatrische problematiek uit elkaar te halen. Het is bijna onmogelijk om één van de twee aandoeningen als oorzaak van de andere aan te wijzen. Dat is de reden dat je beter kunt spreken van wederzijdse beïnvloeding.
